هرم کارول نشان می دهد که شرکت ها باید مسئولیت خود را در چهار سطح – اقتصادی ، حقوقی ، اخلاقی و بشردوستانه- انجام دهند.
ایده مسئولیت اجتماعی شرکتها (CSR) از دهه ۱۹۵۰ موضوع بحث بوده است. با این حال ، تا چندی بعد مردم متوجه معنی ، اهمیت و تأثیر آن نشدند. CSR ، به شکلی که امروز می بینیم ، پس از تعریف آن توسط “هرم مسئولیت اجتماعی شرکت” در سال ۱۹۹۱ ، محبوب شد. سادگی آن ، در عین حال توانایی توصیف ایده CSR با چهار حوزه ، هرم را به یکی از پذیرفته ترین نظریه های شرکت CSR از آن زمان تبدیل کرده است.
مسئولیت اقتصادی
پایین ترین سطح هرم کارول نشان دهنده اولین مسئولیت یک کسب و کار است که سودآوری است. بدون سود ، یک شرکت نمی تواند حقوق کارگران خود را پرداخت کند ، کارکنان حتی قبل از شروع فعالیت CSR شغل خود را از دست خواهند داد. سودآور بودن تنها راهی است که یک شرکت می تواند در دراز مدت زنده بماند و به نفع جامعه باشد. علاوه بر این ، این بدان معناست که وظیفه یک شرکت است که کالاها و خدمات مورد نیاز مشتریان را با قیمت مناسب تولید کند.
مسئولیت حقوقی
سطح دوم هرم کارول ، تعهد قانونی تجارت برای اطاعت از قانون است. این مهمترین مسئولیت از چهار سطح است. زیرا نشان می دهد که چگونه شرکتها تجارت خود را در بازار انجام می دهند. قوانین استخدامی، رقابت با سایر شرکت ها، مقررات مالیاتی و سلامت و ایمنی کارکنان نمونه هایی از مسئولیت های قانونی است که یک شرکت باید به آن پایبند باشد. عدم مسئولیت قانونی می تواند برای مشاغل بسیار بد باشد.
مسئولیت اخلاقی
لایه اخلاقی هرم کارول به عنوان انجام کار درست و عادلانه در هر شرایطی و همچنین اجتناب از آسیب توصیف شده است. یک شرکت نه تنها باید از قانون اطاعت کند، بلکه باید تجارت خود را نیز اخلاقی انجام دهد. برخلاف دو سطح اول، این چیزی است که یک شرکت موظف به انجام آن نیست. با این حال، بهتر است یک شرکت اخلاقی باشد؛ زیرا با این کار نه تنها به ذینفعان خود نشان می دهد که آنها دارای اخلاق و عدالت هستند ، بلکه مردم با خرید کالا یا خدمات از شرکت راحت تر خواهند بود. دوستدار محیط زیست بودن و رفتار مناسب با تامین کنندگان و کارکنان، چند نمونه از مسئولیت پذیری اخلاقی است.
مسئولیت بشردوستانه
کوچکترین سطح هرم کارول، نیکوکاری است. مدتهاست که مشاغل به دلیل رد پای کربن ، نقش آنها در آلودگی زیست محیطی، استفاده از منابع طبیعی و موارد دیگر مورد انتقاد قرار می گیرند. برای مقابله با این موارد منفی، آنها باید به جامعه ای که از آن قرار گرفته اند “پس دهند”. با اینکه این بالاترین سطح CSR است،اما نباید آن را ساده تلقی کرد. زیرا بسیاری از مردم مایل به تجارت با شرکت هایی هستند که آنچه از جامعه دریافت کرده اند، به جامعه باز میگردانند. مسئولیت بشردوستانه چیزی فراتر از کار خود را درست انجام دادن است، و این چیزی است که با ارزشهای شرکت منطبق است.
بر اساس هرم کارول ، مشاغل مسئول، مشاغلی هستند که همه سطوح مسئولیت را قبل از ورود به امور خیریه واجد شرایط می کنند. بدون انجام سایر مسئولیت ها، یک کسب و کار نمی تواند دوام بیاورد.
اهمیت نیکوکاری در جوامع امروز
نیکوکار به فردی اطلاق میشود که در ایجاد تغییری مثبت، موثر است. فرد نیکوکار از زمان، پول، تجربه، مهارت و یا استعداد خود برای کمک کردن به دیگر افراد استفاده میکند تا دنیا را جای زیباتری برای زندگی سازد. هرکسی میتواند در چنین جایگاهی قرار بگیرد و فعالیتهایی در راستای نیکوکاری انجام دهد. فقط لازم است روح بخشندهای داشته باشد و تعلق خاطر نداشته باشد.
کلمه نیکوکاری “philanthropy” برای اولین بار توسط یک نمایش نامه نویس یونانی به نام اسکلیس در قرن پنجم میلادی استفاده شد و به معنای “عشق به بشریت” است. امروزه، بشر دوستی به معنای سخاوت در اشکال مختلفِ کمک به دیگران برای داشتن زندگی بهتر است. میتوان از هر لحظهای نیکوکاری را آغاز کرد. یک لبخند به یک فرد سالمند در کوچه و بازار، خرید کردن از یک پیرمرد در کنار خیابان، شرکت در فعالیتهای داوطلبانه برای کمک به مردم نیازمند یا مردم مناطق آسیب دیده در بلایای طبیعی، کمک به همسر در پختن غذا و بسیاری از فعالیتهای مثبت دیگر، همگی نیکوکاری محسوب میشوند. فعالیتهای نیکوکارانه باعث بهبود وافزایش کیفیت زندگی بشر میشود.
فواید نیکوکاری
آرزوی بسیاری از خیرین و افراد نیکوکار تغییر جامعه، حل کردن مشکلات آن، و بر طرف کردن مسائل و مشکلات شهروندان آن جامعه است. تحقیقات نشان دادهاند که نه تنها افراد نیازمند از بخشش دیگران خرسند میشوند که افراد نیکوکار نیز از کار خوبشان به همان اندازه سود میبرند. نیکوکاری تاثیرات مثبت زیر را برای فرد به همراه دارد:
- احساس خوشبختی زیاد
- سطح پایین استرس
- سلامت جسمی بهتر
- حس قویتر در ارتباط با دیگران
لازم نیست برای نیکوکاری میلیونر باشیم! مردم بسیاری فکر میکنند که باید حساب بانکی پری داشته باشند تا بتوانند به دیگران کمک کنند و کمک کردن آنها صرفا به صورت نقدی میباشد. ولی همانطور که قبلا اشاره شد، نیکوکاری به هرگونه کار خیر که تغییر مثبت ایجاد میکند، اطلاق میشود. حتی گفتن کلمات مثبت و زیبا نیز میتواند به نوعی نیکوکاری به حساب آید چرا که میتواند در لحظه، تغییر مثبتی در فرد شنونده ایجاد کرده و او را خوشحال کند. هزاران هزار کار خوب برای انجام دادن وجود دارد.
امروزه نگرش به فعالیتهای نیکوکارانه رو به تغییر است چرا که نگرش نسبت به ثروت، پیشرفت تکنولوژی در نحوه کمکهای مردمی شفافیت و روشهای دیگر تغییر کرده است.
- شفافیت:
بسیاری از نیکوکاران تمرکز خود را بر روی نتایج افزایش دادهاند. بسیاری از نیکوکاران اعلام داشتهاند از زمانی که با خدمات غیر نقدی در زمینه نیکوکاری آشنا شدهاند، نحوه کمک کردن آنها نیز تغییر کرده است و علاوه بر کمکهای نقدی، کمکهای غیر نقدی نیز در برنامه خود دارند. - تکنولوژی:
تعداد کثیری از نیکوکاران نیز اعلام کردهاند که رویکردهای قدیمی نیکوکاری خود را تغییر دادهاند زیرا تکنولوژی ابزارهایی برای تحقیق و ارزیابی پروژهها و سازمانهای خیریه فراهم کرده است. - تغییر دادن نگرش:
برخی خیرین میگویند، روش نیکوکاری خود را عوض کردهاند و به جای دادن پول به افراد خانواده که نیازی به آن ندارند، این پول را به سازمانهای نیکوکاری اهدا میکنند و احساس بسیار خوب و حس رضایت خاطر در مورد این موضوع دارند.
علاوه بر تغییراتی که در روشهای نیکوکاری صورت گرفته است، خیرین نیز در خصوص هزینه کردن ثروت خود در امور نیکوکاری، تغییر کردهاند. امروزه، استراتژیهای ذیل در میان نیکوکاران محبوبتر و رایجتر شدهاند:
- تاثیر سرمایهگذاری:
سرمایهگذاری که هدفش دستیابی به منافع خاص اجتماعی یا محیطی با بازده مالی میباشد که تاثیر سرمایهگذاری اجتماعی نامیده میشود و بازار را برای کسب سود جهانی به کار میگیرد. - کمکهای غیر نقدی:
این نوع نیکوکاری شامل تبدیل اوراق بهادار، منافع مشارکت محدود، املاک و سایر داراییهای غیر نقدی به نقدی است که صرف امور خیریه میشوند. - موسسات خیریه معاف از مالیات:
بسیاری از نیکوکاران با موسسات خیریه همکاری و در آنها سرمایهگذاری میکنند. میزان این کمکها از جانب رسانه مالیاتی ایران به ثبت رسیده و زیر نظر این سازمان، آن موسسه از پرداخت مالیات به دولت معاف میگردد. - خیرین از مفهوم قدیمی نیکوکاری فراتر رفته و در زمینههای بسیار مختلفی فعالیتهای گسترده دارند.
- توانمند سازی بانوان شهری و روستایی
- اشتغال زایی بومی
- کارآفرینی برای جوانان
- آموزش مهارتهای رایگان در جهت افزایش بهرهوری نیروهای داوطلب در سازمانهای مختلف
- تعمير مراکز نگهداري کودکان و نوجوانان بي سرپرست و بدسرپرست در گروههاي سني و جنسي مختلف
- کارگاههاي حرفهآموزي و اشتغال مصدومان ضايعه نخاعي، معلولان جسمي و حرکتي
- حرفهآموزي به معلولان ذهني و کودکان نابينا، کم بينا، کم شنوا و ناشنوا
- مرمت و تعمیر آثار باستاني، امور عمراني و آباداني
- هزينه يا وام تحصيلي دانشآموزان و دانشجويان
- بناسازی مراکز فرهنگی، مدارس، مراکز درمانی و غیره
- انجام فعالیتهای فرهنگی نظیر برگزاری کنسرت یا تئاتر و صرف هزینه برای امور خیریه، بیماران خاص، کودکان بیسرپرست و بد سرپرست و غیره
